De Ngaben Traditie Begrijpen
Als je ooit op Bali bent geweest en een unieke processie hebt gezien met een lijkstoet compleet met een bale, gamelan en rook die hoog de lucht in steeg, dan is de kans groot dat het de Ngaben ceremonie was. Voor de Balinese gemeenschap is Ngaben niet zomaar een begrafenis, maar een heilig ritueel vol betekenis en spiritueel geloof. Laten we verder bespreken wat Ngaben is, waarom lichamen worden gecremeerd, en wat de betekenis is van elk onderdeel van de ceremonie.
Definitie van Ngaben
Ngaben is een crematieceremonie die door hindoes op Bali wordt uitgevoerd. Maar begrijp het niet verkeerd – het doel van deze processie is niet alleen het verbranden van het lichaam, maar een vorm van het bevrijden van de ziel, zodat deze kan terugkeren naar zijn oorsprong, namelijk de spirituele wereld, ook wel moksha genoemd. In de Balinese cultuur wordt het fysieke lichaam slechts beschouwd als een “tijdelijk voertuig” gedurende iemands leven. Wanneer iemand sterft, blijft alleen het lijk over, en de ziel moet worden bevrijd om zijn reis naar het volgende leven voort te zetten of zich te verenigen met de Schepper. Welnu, daarom wordt Ngaben als zeer belangrijk beschouwd.
Het Doel van de Ngaben Ceremonie in de Balinese Cultuur
Meer dan alleen een traditie heeft de Ngaben ceremonie een zeer diep spiritueel doel. Hier zijn enkele van de belangrijkste doelstellingen:
- Het bevrijden van de ziel: Ngaben heeft tot doel de gehechtheid van de ziel aan de aardse wereld te doorbreken. Door het lichaam te cremeren, gelooft men dat de ziel lichter wordt en zijn reis naar het volgende rijk kan voortzetten.
- Het reinigen van wereldse elementen: Deze processie wordt ook beschouwd als een vorm van zuivering, zodat de ziel niet gebonden is aan emoties of onafgemaakte aardse zaken.
- Een teken van laatste respect: De nabestaanden voelen zich verplicht om het hoogste respect te tonen via de Ngaben processie. Dit is de laatste vorm van genegenheid die aan de overledene wordt gegeven.
Redenen waarom lichamen gecremeerd moeten worden bij de Ngaben ceremonie
Voor hindoes op Bali is het cremeren van het lichaam niet slechts een symbool, maar heeft het een diepe filosofie. Vuur wordt beschouwd als een element dat de lichamelijke elementen kan “terugbrengen” naar hun oorsprong – aarde, water, lucht en vuur zelf. Door crematie keren alle lichamelijke elementen terug naar de natuur, en wordt de ziel bevrijd van fysieke gehechtheid. Bovendien gelooft men dat het cremeren van het lichaam de ziel helpt om niet “verdwaald” of gevangen te raken in deze wereld.
Wie kan de Ngaben ceremonie uitvoeren?
Over het algemeen kunnen alle hindoes op Bali de Ngaben ceremonie uitvoeren. De uitvoering kan echter variëren afhankelijk van de sociale status, kaste en economische draagkracht van de nabestaanden.
- Ngaben van aristocratische families: Meestal uitgevoerd op grote schaal, met prachtige lijkkisten en complete gamelan-begeleiding.
- Massa Ngaben: Voor families die misschien niet de tijd of middelen hebben gehad om Ngaben zelfstandig uit te voeren, wordt het vaak collectief met de dorpsbewoners gedaan.
- Eenvoudige Ngaben: Er zijn ook mensen die het in een eenvoudige vorm uitvoeren, maar nog steeds met de belangrijkste elementen zoals crematie en gebeden voor de ziel.
Dus iedereen kan deze ceremonie daadwerkelijk uitvoeren, zolang ze voldoen aan de religieuze elementen en toepasselijke procedures.
Symbolische betekenis van de Ngaben ceremonie stadia
Ngaben is niet zomaar een processie; elk detail in de ceremonie heeft betekenis. Hier zijn enkele veelvoorkomende symbolen en hun betekenissen:
- Wadah (meestal in de vorm van een stier of toren): Dit is het “voertuig” dat de ziel naar het volgende rijk transporteert. De vorm lijkt soms op een heilig dier, zoals een stier, en is rijkelijk versierd als teken van respect.
- Baleganjur (gamelan muziekbegeleiding): Deze muziek is niet alleen versiering, maar wordt verondersteld de ziel te begeleiden, zodat deze niet verdwaalt tijdens zijn reis.
- Crematievuur: Symboliseert de zuivering van wereldse elementen en is het hoofdelement voor het terugbrengen van het lichaam naar zijn oorsprong.
- Gebeden en kleine ceremonies voor en na: Al deze gebeden zijn een vorm van spirituele ondersteuning van de familie en gemeenschap om ervoor te zorgen dat de ziel vredig kan vertrekken.
Ngaben Proces Stadia
Proces of Stadia in de Ngaben Ceremonie
Ngaben bestaat uit verschillende stadia, elk met zijn eigen spirituele betekenis. Het wordt niet willekeurig gedaan; alles wordt uitgevoerd volgens de gebruikelijke regels en Hindoeïstische religieuze leringen. Hier zijn de algemene stadia in Ngaben:
- Ngerorasin / Ngulapin (initiële zuiveringsceremonie): Dit is een soort verzoek om toestemming van voorouderlijke geesten en het universum. Wordt meestal enkele dagen vóór de Ngaben-dag gedaan.
- Lijkvoorbereiding: Als het lichaam nog intact is, wordt het meestal in wit doek gewikkeld en in een bade (toren) geplaatst. Als het lichaam eerder is begraven, worden de botten opgegraven voor de Ngaben-ceremonie.
- Het maken van Wadah / Bade: Dit is de toren of het middel dat het lichaam naar de crematieplaats zal vervoeren. Meestal is de vorm hoog en prachtig versierd.
- Processie naar de begraafplaats of crematieplaats: Het lichaam wordt in een parade geleid met baleganjur-muziekbegeleiding. Soms wordt het pad opzettelijk in cirkels gelegd, zodat de ziel niet in de war raakt en weet dat het de wereld heeft verlaten.
- Lijkcrematie: Dit is de kern van de ceremonie. Vuur wordt verondersteld de ziel te bevrijden van aardse gehechtheden, waardoor deze naar het volgende rijk kan gaan.
- Nganyut en Ngasti: De as van de crematie wordt meestal in zee of rivier geworpen als symbool van de uiteindelijke bevrijding. Daarna volgt een vervolgprocessie om de familie te troosten en de ceremonie af te sluiten.
Verschillen tussen Massa Ngaben en Privé Ngaben
Niet iedereen voert Ngaben privé uit. Op Bali is er ook zoiets als massa Ngaben. Hier zijn de verschillen:
- Privé Ngaben: Specifiek uitgevoerd voor één persoon. Wordt meestal uitgevoerd door families die voldoende financiële middelen hebben en speciale eer willen betonen. De wadah kan erg groot zijn en de processie magnifiek.
- Massa Ngaben: Dit is een Ngaben ceremonie voor meerdere personen tegelijk, meestal georganiseerd door het traditionele dorp. Het is geschikt voor families die nog geen tijd hadden om de ceremonie uit te voeren of die kosten willen besparen. Hoewel het massa is, blijft de heiligheid hetzelfde.
In wezen, of het nu massa of privé is, hebben alle Ngaben ceremonies hetzelfde doel: de ziel met volledig respect naar het volgende rijk vrijlaten.
Voorbereidingen voor het houden van Ngaben
Vóór de D-dag zijn er veel voorbereidingen die de familie en de gemeenschap moeten treffen. Niet alleen technisch, maar ook spiritueel. Hier zijn enkele belangrijke zaken om voor te bereiden:
- Een goede dag vinden (dewasa ayu): Het kan niet willekeurig; een goede dag moet worden gevonden volgens de Balinese kalender.
- Coördinatie met pemangku of sulinggih: Dit zijn religieuze leiders die de ceremonie zullen leiden. Alles moet besproken worden, van gebeden, procedures tot het ceremonieschema.
- Voorbereiding van ceremoniële faciliteiten: Dit omvat het maken van bade, lembu, sesajen en andere benodigde uitrusting.
- Mentale voorbereiding van de familie: Dit is niet minder belangrijk. De familie moet spiritueel klaar zijn om hun geliefde met oprechtheid los te laten.
Wordt het lichaam altijd gecremeerd, of zijn er andere opties?
Hoewel de naam “Ngaben” synoniem is met crematie, zijn er ook andere alternatieven. Soms wordt het lichaam niet onmiddellijk gecremeerd, afhankelijk van de toestand of het geloof van de familie. Hier zijn enkele opties:
- Tijdelijke begrafenis: In sommige gevallen wordt het lichaam eerst begraven om verschillende redenen, zoals wachten op een goede dag of wachten op een massa Ngaben. Na enige tijd worden de botten dan opgegraven en gecremeerd.
- Ngelungah: Dit is een vorm van Ngaben voor kinderen of baby’s die stierven voordat hun tanden groeiden. Deze processie is eenvoudiger en omvat meestal geen crematie.
- Ngaben zonder crematie (symbolisch): Als het lichaam al lang dood is of niet wordt gevonden, kan een symbolische ceremonie worden uitgevoerd met behulp van een pop of een vervangend object.
Dus het is niet altijd nodig om het meteen te cremeren; alles hangt af van de situatie en familieovereenkomst, evenals de lokale gebruikelijke regels.
Betekenis en Filosofie van Ngaben
Spirituele betekenis achter de Ngaben ceremonie
Ngaben is geen ritueel dat wordt uitgevoerd alleen maar omdat “dat de gewoonte is”, maar maakt deel uit van een diepgeworteld geloof in de levens van de Balinese mensen. Wat is de spirituele betekenis van Ngaben?
- De ziel helpen ‘vredig los te laten’: In het Balinese Hindoeïstische wereldbeeld is het lichaam slechts een tijdelijke verblijfplaats. Wanneer iemand sterft, moet de ziel worden bevrijd van fysieke banden, zodat deze zijn reis kan voortzetten. Hier speelt Ngaben een rol: als een “brug” die de ziel naar het volgende rijk transporteert.
- Het handhaven van het evenwicht tussen de echte wereld en de geestenwereld: Balinese mensen geloven dat zielen die niet zijn “bevrijd” verstoringen kunnen veroorzaken of verdwaald kunnen raken. Met de Ngaben ceremonie worden zielen begeleid zodat ze niet ronddwalen en vredig naar hun oorsprong kunnen terugkeren.
- Een vorm van laatste genegenheid van de familie: Ngaben wordt ook een manier voor de familie om hun laatste liefde en toewijding aan de overledene te tonen. Ze zijn bereid energie, tijd en zelfs aanzienlijke kosten te besteden als teken van laatste respect.
De relatie tussen Ngaben en het concept van reïncarnatie in het Balinese Hindoeïsme
Een van de belangrijke concepten in het Hindoeïsme is reïncarnatie, wat wedergeboorte na de dood is. Maar dit proces gebeurt niet automatisch. Er zijn stadia die moeten worden doorlopen, en Ngaben is een belangrijk onderdeel van dat proces. Hoe zijn ze gerelateerd?
- Ngaben = ‘Toegangsticket’ tot een nieuw leven: Nadat de ziel is bevrijd door de Ngaben ceremonie, kan deze naar een ander rijk gaan. Het kan later opnieuw geboren worden als mens, dier of ander wezen, afhankelijk van zijn karma of daden gedurende het leven.
- Zonder Ngaben kan de ziel ‘verdwaald raken’: In het lokale geloof kan een ongecremeerde ziel in de war raken en moeite hebben om zijn pad naar reïncarnatie te vinden. Daarom wordt Ngaben uitgevoerd als leidraad, zodat de ziel niet verdwaald of gevangen raakt in de wereld.
- Helpen het proces naar moksha te versnellen: Moksha is de hoogste staat, waarin de ziel geen reïncarnatie meer nodig heeft en zich kan verenigen met God. Ngaben is een van de eerste stappen voor de ziel om zijn reis naar die staat te beginnen.
Waarom wordt Ngaben als belangrijk beschouwd voor de ziel van de overledene?
Voor de Balinezen is Ngaben erg belangrijk. Niet alleen voor de overledene, maar ook voor de familie en de omringende gemeenschap. Waarom is dat?
- Zodat de ziel niet ‘vastzit’ aan de wereld: Als het lichaam niet onmiddellijk via crematie aan de natuur wordt teruggegeven, kan de ziel het gevoel hebben dat zijn zaken nog niet zijn afgerond. Dat kan de ziel rusteloos en ongemakkelijk maken. Ngaben helpt dit scheidingsproces goed te verlopen.
- Als vorm van sociaal en spiritueel respect: In de Balinese samenleving is Ngaben niet alleen een familiekwestie. Het is ook een gemeenschapszaak, aangezien wordt aangenomen dat het de harmonie van het universum beïnvloedt. Daarom zijn dorpsbewoners vaak direct betrokken, vooral als Ngaben massaal wordt uitgevoerd.
- Negatieve energie vermijden: Geloof het of niet, in het lokale geloof kan een onvrijgemaakte ziel negatieve energie dragen die de mensen om haar heen beïnvloedt. Deze ceremonie helpt die energie te neutraliseren.
Ngaben vanuit een Kosten- en Sociaal-Cultureel Perspectief
De Ngaben ceremonie is een van de heiligste tradities op Bali. Maar achter de grandeur en spirituele betekenis zijn veel mensen nieuwsgierig: “Hoeveel kost Ngaben eigenlijk?” En als het duur is, hoe zit het dan met families met een beperkt inkomen? Welnu, al die vragen zullen in dit gedeelte worden besproken.
Hoeveel kost de Ngaben ceremonie?
De kosten van de Ngaben ceremonie hebben geen vast bedrag dat voor iedereen geldt. Het hangt af van de schaal van de ceremonie, de sociale status van de familie en de gekozen vorm van Ngaben. Maar over het algemeen kunnen de kosten variëren van tientallen miljoenen tot honderden miljoenen rupiah. Hier is een geschatte range:
- Eenvoudige Ngaben (minimalistisch): Vanaf Rp10 miljoen – Rp25 miljoen. Meestal uitgevoerd door families met een beperkt budget en waarbij de spirituele elementen nog steeds voorrang hebben.
- Standaard Ngaben (gewone familie): Kan Rp30 miljoen – Rp100 miljoen kosten. Dit omvat de kosten voor het maken van de wadah, sesajen, gamelan, consumptie en de pemangku.
- Grote Ngaben (aristocratische of weelderige ceremonie): Kan meer dan Rp150 miljoen bedragen of zelfs Rp500 miljoen bereiken, vooral bij gebruik van een grote, prachtig versierde stier en toren, vergezeld van een complete gamelan.
Waarom kan de Ngaben ceremonie zo duur zijn?
Als je ooit een grote en magnifieke Ngaben hebt gezien, begrijp je meteen waarom de kosten hoog zijn. Maar het gaat niet alleen om het uiterlijk; hier zijn enkele redenen waarom de Ngaben-kosten kunnen oplopen:
- Veel benodigdheden moeten worden voorbereid: Beginnend bij bade (toren), lembu (stier-vormige kist), sesajen, tot ceremoniële kleding voor de familie en pemangku.
- Veel mensen moeten betrokken zijn: Ngaben is geen klus voor een of twee mensen. Er zijn pemangku, gamelan-spelers, sesajen-makers, dansers, bouwvakkers om de wadah te bouwen, en nog veel meer. Dit alles brengt natuurlijk kosten met zich mee.
- Moet voldoen aan gebruikelijke regels: In sommige traditionele dorpen zijn er standaarden of “richtlijnen” waaraan voldaan moet worden. Soms maakt dit het onmogelijk om de kosten te verlagen zoals we zouden willen.
- Lange voorbereidingstijd: Omdat deze ceremonie heilig is, moet alles zorgvuldig en nauwgezet worden voorbereid. Deze complexe en gedetailleerde voorbereiding draagt bij aan de hoge kosten.
Moet elke Balinees Ngaben uitvoeren?
Cultureel en spiritueel zijn Balinese hindoes verplicht om Ngaben uit te voeren. Ngaben wordt inderdaad beschouwd als een verplichting voor hindoes op Bali als een vorm van laatste respect voor de overledene. In de praktijk kan echter niet iedereen Ngaben direct uitvoeren, vooral vanwege kostenproblemen en gezinsbereidheid. Daarom zijn er verschillende alternatieven die de gemeenschap onderneemt:
- Ngaben uitgesteld: Het lichaam kan tijdelijk worden begraven in afwachting van voldoende tijd en financiële middelen om Ngaben uit te voeren.
- Deelnemen aan massa Ngaben: Dit is de meest voorkomende oplossing voor families die nog niet in staat zijn om hun eigen ceremonie te houden.
Hoe kunnen minder bedeelde gemeenschappen Ngaben uitvoeren?
Ngaben is inderdaad niet goedkoop, maar dat betekent niet dat de minder bedeelden het niet kunnen doen. Op Bali zijn wederzijdse samenwerking (gotong royong) en saamhorigheid nog steeds erg sterk. Hier zijn enkele manieren die meestal worden gedaan:
- Massa Ngaben (samen): Veel traditionele dorpen of banjar houden regelmatig collectieve Ngaben. De kosten zijn veel lichter omdat ze gezamenlijk worden gedragen, en iedereen kan de ceremonie nog steeds volgens de gewoonte uitvoeren.
- Hulp van het dorp of familieleden: Soms helpen de uitgebreide familie, buren of dorpsfunctionarissen, hetzij in de vorm van geld, arbeid of uitrusting. Dit is een langdurige traditie geworden.
- Ceremoniële faciliteiten kunnen worden aangepast: Bijvoorbeeld, geen bade gebruiken.
Conclusie
Ngaben is niet alleen een crematieritueel, maar een heilige processie die de Balinese overtuiging van het leven na de dood weerspiegelt. In het Balinese Hindoeïstische geloof moet de ziel die het lichaam heeft verlaten, geholpen worden om zijn reis naar het volgende rijk vredig voort te zetten, en dat is de hoofdrol van Ngaben. Deze ceremonie bestaat uit belangrijke stadia – van initiële zuivering, parades, crematie tot het verspreiden van de as – allemaal beladen met spirituele betekenis. Het is niet alleen een vorm van zielsbvrijheid, maar ook een teken van laatste genegenheid van de familie, en voor het handhaven van het evenwicht tussen de echte wereld en het geestenrijk.
Ngaben kan privé of massaal worden uitgevoerd, afhankelijk van de economische omstandigheden en dorps traditie. De kosten zijn inderdaad niet gering, vooral als de ceremonie op grote schaal wordt uitgevoerd. Minder bedeelde gemeenschappen kunnen Ngaben echter nog steeds houden door middel van wederzijdse samenwerking of door deel te nemen aan massa Ngaben. Bovendien is Ngaben ook nauw verbonden met het concept van reïncarnatie. Deze processie wordt verondersteld de ziel te helpen niet vast te komen zitten in de wereld en om te reïncarneren of zelfs moksha te bereiken – bevrijding van de cyclus van wedergeboorte.
Uiteindelijk is Ngaben een tastbaar symbool van hoe de Balinese mensen de dood zien: niet als een einde, maar als het begin van een nieuwe spirituele reis. Door middel van deze ceremonie tonen ze diepe liefde, respect en geloof in het leven en het universum.